Achter de schermen
‘We zijn al meer dan twee jaar met elkaar in gesprek’, zo vertelt Rob Zuidema, directeur van Zwolse theaters en voorzitter van het Theateroverleg Regio Zwolle. ‘Het begon met het opstellen van een cultuurnota voor Regio Zwolle. Culturele organisaties in Zwolle leverden hier een bijdrage aan, maar de theaters in de regio herkenden zich niet in de opgestelde nota. Mede op verzoek van Zwolse theaters is de groep van tien professioneel geleide theaters in Regio Zwolle samengekomen. Tijdens de overleggen die volgden bleek al snel dat er bij iedereen behoefte was aan samenwerken en kennis delen. Waarbij we het er met elkaar over eens waren dat het eigen en unieke karakter van ieder theater voorop staat. Er zijn echter voldoende zaken, vooral achter de schermen, waar we allemaal mee te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan ticketsystemen, ICT of theatertechniek.’

Gezamenlijke campagne
Natuurlijk gingen de gesprekken tussen de theaterdirecteuren in de loop van 2020 ook over de omgang met de coronamaatregelen en de gevolgen daarvan voor de theaters. Er ontstond steeds meer onderling vertrouwen en de kennisuitwisseling ging al snel over tal van onderwerpen. Zo zochten ook de marketingmedewerkers, programmeurs en technici van de verschillende theaters  elkaar op. ‘En dat levert goede resultaten op’, aldus Zuidema. Het eerste tastbare bewijs daarvan vormt de gezamenlijke campagne ‘Theater. Goed voor elkaar!’. ‘Doordat alle tien theaters een bijdrage doen vanuit hun marketing- en reclamebudget, zijn we in staat deze campagne heel breed neer te zetten en dus veel meer mensen te bereiken. Terwijl de kosten per theater relatief lager zijn dan als een theater dit alleen zou doen.’

Marleen Koens, bij Theater ’t Voorhuys in de Noordoostpolder verantwoordelijk voor marketing en publiciteit, is enthousiast over de samenwerking. ‘Je hebt er ineens veel collega’s bij waarmee je ervaringen uitwisselt en kennis deelt. Zo hebben we gezamenlijk een leer- en ontwikkelprogramma gevolgd over onder andere online marketing en creatief denken. Vier masterclasses die voor ons zijn georganiseerd vanuit de creatieve sectortafel van de Human Capital Agenda Regio Zwolle, samen met het onderwijs en creatieve professionals. Heel waardevol. Ik ben ervan overtuigd dat we door onze samenwerking met zijn allen nog zichtbaarder en aantrekkelijker worden voor de theaterbezoeker. Daar draait het uiteindelijk om.’

Breder aanbod
Ook de programmeurs van de verschillende theaters spreken elkaar regelmatig. Dat moet er toe leiden dat er meer afstemming komt bij het opstellen van de theaterprogramma’s. ‘We kunnen door onderling overleg bijvoorbeeld voorkomen dat twee theaters in Regio Zwolle op dezelfde avond een balletvoorstelling programmeren. Daar doen we het publiek en de uitvoerende artiesten geen plezier mee. Veel beter is het om die twee voorstellingen op verschillende momenten in het programma op te nemen. Dat is een hele praktische vorm van onze samenwerking. Eentje die er uiteindelijk toe moet leiden dat bij ons allemaal de zaalbezetting optimaliseert. Hierdoor hebben we de mogelijkheid om naast een publiekstrekker ook voorstellingen te programmeren van jonge theatermakers of voor een kleiner publiek. Zo zorg je ervoor dat je de podiumkunst in de volle breedte in stand houdt. Met voorstellingen die gemaakt zijn door zowel professionals als door amateurs. Uitgangspunt daarbij is het eigen profiel van het theater.’

Hannelore Leusink, directeur en programmeur van Veluvine in Nunspeet, is erg blij met de samenwerking. ‘Net als Rob zie ik heel veel kansen, bijvoorbeeld in de programmering. Wat ik zo mooi vind, is de diversiteit. We zijn allemaal verschillend, maar in de basis bieden we hetzelfde: een toneel voor een theatervoorstelling. De samenwerking is voor mij geslaagd als ook het publiek in Regio Zwolle gaat merken dat we samen een afwisselend en prachtig cultureel aanbod bieden.’

Bert Smit is Hoofd Facilitaire Dienst bij Theater De Tamboer in Hoogeveen en daarbij ook verantwoordelijk voor de techniek. Hij heeft afgelopen jaar met verschillende collega’s kennis gemaakt. Hij deelt het enthousiasme van Zuidema en Leusink. ‘De samenwerking tussen ons komt al aardig op gang. We wisselen kennis en kunde uit. Mijn collega van Theater de Voorveghter uit Hardenberg heeft ons bijvoorbeeld geholpen bij het inregelen van onze nieuwe geluidsinstallatie. Hier kunnen wel allemaal alleen maar beter van worden, ik ben blij met deze samenwerking.’

Ondersteuning
Bij de ontwikkeling van hun samenwerking krijgen de tien theaters ondersteuning van Creative Works Regio Zwolle. Deze regionale brancheorganisatie voor de creatieve sector stelt een projectbegeleider beschikbaar. Die zorgt ervoor dat de plannen en ideeën verder vorm krijgen. Ook  Rabobank is een belangrijke partner in dit geheel. Zuidema: ‘Rabobank wil graag meer focus aanbrengen op de rol die ze heeft als coöperatieve bank: een bijdrage leveren aan lokale en regionale ontwikkelingen in de breedste zin van het woord. Vrijwel alle theaters hebben wel een relatie met Rabobank, maar dat krijgt nu een meer structurele vorm.’ Barry van de Lagemaat is directievoorzitter bij Rabobank Apeldoorn en voorzitter van het samenwerkingsverband van acht Rabobanken in Regio Zwolle. Hij ziet in de samenwerking tussen de tien theaters een parallel met de samenwerking binnen Rabobank. ‘Bij Rabobank kijken we ook steeds meer naar een regio als geheel. Wij zetten eveneens onze expertise gezamenlijk in. Onze specialisten zijn niet meer gebonden aan een specifieke bank, maar werken regionaal. Wij delen kennis en netwerk met elkaar. Dat doen de theaters ook. Rabobank ondersteunt ze daarbij. Vroeger waren we vooral sponsor: we leverden een financiële bijdrage en dat was het dan wel. Tegenwoordig zijn we partner, werken we samen. Dat past ook heel goed bij onze coöperatieve gedachte: samen werken aan oplossingen die goed zijn voor de klant, de buurt en de regio. De theaters maken gebruik van ons netwerk en expertise. In dit geval zetten we een procesbegeleider annex verandercoach in die heel veel kennis heeft over brede vormen van samenwerking.’

Cultuur hoort bij een duurzame samenleving
Van de Lagemaat vindt ook dat de ondersteuning van de tien theaters past bij de filosofie van Rabobank: ‘Growing a better world together.’ ‘Alle elementen komen in deze samenwerking bij elkaar: wij vinden als Rabobank dat we lokale gemeenschappen moeten ondersteunen bij duurzame groei, innovatie en verduurzaming. Een theater heeft in een stad of dorp een belangrijke gemeenschappelijke rol: het verbindt, het biedt ruimte voor ontwikkeling en het brengt ontspanning en afleiding. Met een betere wereld bedoelen we bij Rabobank ook een wereld waarin men financieel gezond is. Dat geldt voor mensen, voor bedrijven en dus ook voor theaters. Door samen te werken en de handen ineen te slaan, krijg je veel meer voor elkaar. Hierbij moet je elkaar ook wat gunnen. Ik heb gemerkt dat dit bij de tien theaters het geval is. Daardoor is er straks een theateraanbod dat past bij de inwoners van Regio Zwolle.’ Voor Van de Lagemaat is de samenwerking een succes als op langere termijn het cultuuraanbod ook in de kleinere kernen beschikbaar blijft. ‘Ook dat hoort bij een duurzame samenleving!’

Dit wordt ook volledig onderschreven door Zuidema: ‘Kunst en cultuur zijn voor een gezonde samenleving van enorm belang. Mensen hebben behoefte aan ontspanning en afleiding. We willen geprikkeld worden, verrast, ontroerd, verbaasd. Dat geldt voor het publiek, maar ook voor de makers, zowel de professional als de amateur.’

Bijdrage aan succes Regio Zwolle
Zuidema is tevreden over de samenwerking, als binnen de theaters de voordelen merkbaar zijn. Dat is het geval als de programmering spannend, afwisselend en breed is. Maar ook op elkaar afgestemd, zodat er geen overlap is en het publiek in Regio Zwolle ruime keuze heeft. ‘En natuurlijk ook als we datgene wat we aan de achterkant aan kosten hebben bespaard, weer ten goede kunnen laten komen aan onze programmering en dus aan de theaterbezoeker. Wij zijn ervan overtuigd dat we met ons gezamenlijke aanbod een bijdrage kunnen leveren aan het succes van Regio Zwolle. Als hier ook  bijzondere voorstellingen te zien zijn, waarvoor je anders naar de Randstad moest. Regio Zwolle wordt daarmee nog aantrekkelijker als regio om te wonen en werken, met een breed en gevarieerd cultureel aanbod.’

Tekst: Jean-Jacques Jouret, Jacquet communicatie en marketingadvies.